Waarom je bevriest in een heftige situatie

Onlangs vertelde actrice Maryam Hassouni bij het NPO programma Khalid & Sophie dat ze vaak te maken heeft gehad met grensoverschrijdend gedrag in de theater- en filmwereld. Ze vertelde dat ze tijdens de repetities door een regisseur van achter werd gegrepen.

Ze verstijfde en ze durfde niets te doen. Het moment leek eeuwen te duren, maar waarschijnlijk had het in werkelijkheid slechts een paar seconde geduurd.

Dat hoor en lees je vaker. Dat mensen worden aangevallen - op welke manier dan ook – en vervolgens bevriezen en niets (kunnen) doen.

Achteraf zijn de reacties van anderen soms heel naar.

Waarom heb je hem geen knietje gegeven?

Je kunt toch wel voor jezelf opkomen?

Waarom heb je niet heel hard gegild of waarom ben je niet heel hard weggerend?

Waarom heb je hem niet van je afgeduwd?

Heb jij wel eens een angstige of heftige situatie meegemaakt waarbij je letterlijk bevroor en achteraf dacht ‘had ik maar dit of had ik maar dat?’.

Doodnormaal!

Bevriezen als een reactie op een heftige gebeurtenis waarbij angst komt kijken is biologisch gezien volstrekt normaal.

Het autonome zenuwstelsel

Er zijn drie “soorten” bekende stressreacties; vechten, vluchten of bevriezen. Deze reacties worden volkomen automatisch georganiseerd door het autonome zenuwstelsel. Afhankelijk van de situatie ga je in de vechtstand of in de vluchtstand of in de bevriesstand.

Je lichaam bepaalt hoe je reageert in heftige situaties

De stress reactie wordt 'gekozen' op basis van de situatie/gebeurtenis, maar ook op basis van je eerdere ervaringen, je levensfase of je stress niveau. Wat je lijf 'kiest' is dus een optelsom van alles wat speelt bij jou en is daar op afgestemd.

Bevriezen in levensbedreigende / ingrijpende situaties

Bevriezen (wat lijkt op ‘niets doen’) treedt meestal op in een voor jou levensbedreigende situatie. In de bevriesstand kun je letterlijk niet meer in beweging komen. Je zegt niets en je doet niets.

Levensbedreigende situaties in slow motion

Wat vaak ook een bijzondere ervaring is bij levensbedreigende situaties, is het gevoel dat alles in slow motion plaatsvindt. Alsof dat wat er gebeurt een eeuwigheid duurt, terwijl vaak het omgekeerde juist is. Dit komt doordat je in een levensbedreigende situatie alerter wordt. Als gevolg daarvan gaat de interne klok in je brein sneller tikken en dat zorgt ervoor dat de ‘echte’ tijd voor je gevoel langzamer verloopt. Waarschijnlijk gebeurt dit niet voor niks. Doordat de wereld om je heen in je beleving in slow motion aan je voorbijtrekt, neem je de omgeving beter waar. In een levensbedreigende situatie zou dat je redding kunnen betekenen.

Uit de bevriesstand komen en herstellen

Na de levensbedreigende situatie is het wel van groot belang om weer uit de bevriezing te komen. Om te herstellen naar de normale lichamelijke situatie. Dit geldt voor alle stressreacties overigens. Als je langdurig in een stressreactie blijft, krijgt jouw lichaam schade op allerlei niveaus en dat leidt tot allerlei klachten.

Achteraf schamen voor je bevroren reactie

Veel mensen die te maken hebben gehad met (seksueel) geweld of hele andere heftige situaties zijn vaak achteraf boos op zichzelf en schamen zich voor hun reactie. Of eigenlijk voor de reactie die ze hadden willen hebben maar wat ze niet hebben gedaan. En de omgeving is achteraf ook vaak niet mild en zegt ‘waarom heb je niet dit… of waarom heb je niet dat…?’

Dus oordeel niet!

Maar het bevriezen is nu eenmaal een optie die ons lichaam ‘kiest’ bij een heftige levensbedreigende situatie. Volkomen normaal. Wanneer we soms in de bevriesstand komen is afhankelijk van een heleboel factoren. Dus oordeel niet over een ander omdat iemand niet iets teruggezegd heeft of gedaan. In de bevriesstand kun je dat helemaal niet namelijk. En dat is nu eenmaal zoals het is!

Je ziet… als je meer kennis hebt over de werking van je lichaam, dan snap je je eigen lichaam ook veel beter! En dat geeft herkenning, maar ook erkenning en rust!

Alles over vrouwengezondheid

Wil je meer leren over de werking van je lichaam? Ik ben gespecialiseerd in vrouwengezondheid, hormoonexpert en ik deel via mijn Linkedin, Instagram en Facebook tips over dit onderwerp.

Meer weten over stress tijdens de overgang?

In mijn Overleef De Overgang Methode (ODO-methode) is 1 video volledig gewijd aan stressmanagement in combinatie met de overgang. In deze video leer je hoe stress de overgang beïnvloedt en ontdek je hoe je stress vermindert om beter in je vel te zitten. 

De andere video’s gaan over het vrouwenlichaam, hormonen, overgangsklachten, darmen & voeding en slaap & daglicht. Dit alles komt te samen in de allerlaatste video waarbij je je eigen overgangsrecept gaat maken.

Ook ontvang je diverse handige invulschema’s om je stress, voeding, slaap en daglicht in kaart te brengen. Die invulschema’s heb je nodig om de ingrediënten voor je overgangsrecept te bepalen.

De ODO-methode is praktisch en informatief tegelijk. Alles is wetenschappelijk onderbouwd en de adviezen zijn heel praktisch en haalbaar voor drukke vrouwen.

Wie is Marianne Bleumink?

Ik ben biomedicus, wetenschapper en docent, maar bovenal gewoon Marianne… Die helemaal niet zo braaf, netjes en geordend is, als mensen vaak denken. Mijn (privé) werkkamer is een georganiseerde bende, van yoga schiet ik in de vlekken en van mediteren word ik gek.

Ik omschrijf mijzelf als een dromer. Creatief. Gek op schilderen en tekenen, al doe ik het te weinig. Koken doe ik wel regelmatig, maar ik bak geen taart. Ik ben van het type “snufje hier, kloddertje daar”. Dat werkt bij taart toch minder goed.

Maar geen zorgen, ik ben óók die gestructureerde wetenschapper en docent. Die tegenstrijdigheid vind ik leuk. Ik werk wel met plannen, maar ze zijn niet vastomlijnd. Wat dat voor jou betekent? Dat we pas tijdens het proces bepalen wat bij jou de meeste aandacht nodig heeft: slaap, voeding of iets anders.

Naast wetenschapper ben ik ook ervaringsdeskundige. Dat ik alles weet van het vrouwenlichaam, hormonen en de overgang, betekent niet dat ik zelf de dans ontspring – was het maar zo’n feest. Ook ik sta regelmatig oog in oog met klachten die te maken hebben met deze overgangsfase. Geen gezellig onderwerp, maar wel belangrijk om samen over te praten.

Door mijn kennis en ervaring weet ik hoe ik de klachten verminder en zo veel mogelijk voorkom. Wat wel en niet werkt is voor ieder persoon en elk lichaam anders. Gelukkig is dat prima te leren.

Ik leer jou hoe je lichaam werkt, wat er op dit moment in jouw lijf en hoofd gebeurt, en welke gewoontes helpen om de balans te herstellen en de klachten de baas te worden.