Waarom eten we in de zomer salade en in de winter stamppot?

Hoe vaak heb jij in de zomer met een bord boerenkool met worst voor je tent gezeten? Terwijl de mussen van het dak vielen? Ik vermoed nooit. Doorgaans eten we geen stamppot of erwtensoep terwijl we net van een dagje strand afkomen. En eten we geen frisse salade als we terugkomen van een dagje schaatsen. Waarom niet?

Erwtensoep in de winter

Blijkbaar is eten en ook wel drinken aan een seizoen gebonden. Bestaat er zoiets als zomer-eten of winter-eten? Heeft het bijvoorbeeld gezondheidsvoordelen? Heeft je lichaam in de zomer meer salades en zacht fruit nodig? En is stevige kost in de winter gezonder?

De komst van centrale verwarming veranderde alles

Niet per se. Toen er nog geen centrale verwarming bestond, hadden we in de winter wel iets meer calorieën nodig. Maar tegenwoordig wonen we in verwarmde huizen. Dus extraatjes in de vorm van een lekkere vette rookworst heb je niet nodig in de winter. En de vitamines en vezels uit fruit of salade heb je het hele jaar door nodig. Het is dus niet gezonder om bepaalde producten in de zomer wel of niet te eten of drinken. Echter er is wel iets anders aan de hand…..

Dietary induced thermogenesis 

Het typische winter-eten verwarmt ons namelijk. Als je iets eet, gebeurt er in je lichaam iets dat dietary induced thermogenesis heet. Dat betekent dat bij je spijsvertering warmte vrijkomt. Als je voedsel binnenkrijgt, gaat je lichaam het eten verteren. De voedingsstoffen worden daarna door je lichaam opgenomen. Afvalstoffen worden ook weer uitgescheiden. Daarbij komt warmte vrij. Vooral eiwitrijk voedsel (zoals bonen en vlees) leveren warmte op. Als het buiten kouder is, vraagt ons lichaam dus automatisch om steviger kost.

Aankomen in de winter

Dat was een handig mechanisme toen we als oermensen in grotten woonden en onszelf op temperatuur moesten houden. In de huidige tijd is dit dus één van de redenen dat we vaak aankomen in de winter. De extra calorieën van de winterkost hebben we helemaal niet nodig. We hoeven onszelf immers niet extra te verwarmen. Dus gaan we de extra calorieën opslaan voor de mogelijk barre tijden van schaarste die gaan komen. Maar die schaarste komt niet meer, want we halen het eten gewoon uit de supermarkt, maar dat weet “ons systeem” natuurlijk niet.

Koelt je lichaam af van ijs?

Stevige kost warmt je lichaam dus op. Koelt je lijf dus ook af van zomerkost zoals ijs? Niet per se. Van het ijs in je buik, koelt je lijf heel eventjes af. Eventjes, want het meeste ijs barst van de suikers en/of vetten en eiwitten. En die stoffen moet je lichaam allemaal verwerken. Je spijsvertering komt op gang, waardoor je lijf dus warmer wordt.

Waarom eten we ijs op een warme dag?

Als je aan een ijsje likt, reageren de receptoren in je mond op de kou. Die sturen de kouprikkel door naar je hersenen. Je brein registreert dat er iets koels aanwezig is. En dat wordt vertaald door je hersenen naar water. En laat water nou van belang zijn voor je lichaam. Zeker als het warm weer is. Vandaar dat je hersenen sterk reageren op een koel likje ijs. Nu zit er in een waterijsje ook veel vocht, dus dat klopt wel.

Wat zijn dorstlessers?

Een softijsje daarentegen is niet bepaald dorstlessend. Zomerse (alcoholische of de zero versies) drankjes als witbier of cocktails met takjes munt werken, net als ijs, verfrissend. Ze wekken de indruk je dorst enorm goed te lessen. Maar de alcoholische versies onttrekken juist vocht aan je lijf. Waarom lijken deze zomerse dranken dan zo dorstlessend te zijn? Dat komt waarschijnlijk door de frisse, zurige smaak ervan. In witbier bijvoorbeeld zitten, naast tarwemout, ook smaken van citrusfruit. Dat citrusfruit lijkt voor ons systeem ook dorstlessend te werken. Citroen is een goede dorstlesser, omdat de zure smaak de aanmaak van speeksel stimuleert. Je eigen speeksel werkt dus enigszins dorstlessend. Het water loopt je letterlijk in de mond.

De kleuren van voedsel en drankjes

Behalve dat zomerse dranken en salades fris smaken, zien ze er ook zonnig uit. De kleuren associëren we met de zomer: roze rosé of watermeloen, lichtgeel witbier, lichtgroene muntthee of komkommer. Het kan geen toeval zijn dat herfstig bokbier of rode kool de kleur heeft van vallende bladeren. Voor de smaak maakt dat niets uit, maar je andere zintuigen doen ook mee.

Is zomer-eten en winter-eten gezonder?

Het is dus niet per se gezonder om in de zomer meer ijsjes te eten en in de winter juist meer stamppot. Maar het is dus zeker ook geen toeval dat je in de zomer minder trekt hebt in boerenkool met spek en worst. Mooi geregeld toch?

Mijn favoriete zomerse salade

Wat eet ik het liefste in de zomer? Een heerlijke salade van watermeloen, met feta, olijven en munt. Beetje olijfolie erbij en smullen maar. Een verrukkelijke combinatie van verschillende smaken!

De zomervakantie komt eraan!

Ontspannen, uitrusten en leuke dingen doen... Gezond voor je lichaam en geest.

Meer weten over de overgang?

• Met mijn Overleef De Overgang Methode maak je je eigen overgangsrecept. Je gaat praktisch aan de slag met je overgangsklachten en maakt een persoonlijk recept met je eigen ingredientenlijstje hoe jij soepeltjes door de overgang beweegt. Speciaal voor vrouwen vanaf 40 jaar die zich goed willen voorbereiden op de overgang en voor vrouwen die al in de overgang zitten en lichte tot milde klachten ervaren.

• Vrouwen met zware overgangsklachten en/of burn-outklachten begeleid ik 1-op-1.

• Ik geef lezingen door het hele land over vrouwengezondheid, de overgang en onze hormonen.

• Heb je vragen? Neem contact met mij op.

Wie is Marianne Bleumink?

Ik ben biomedicus, wetenschapper en docent, maar bovenal gewoon Marianne… Die helemaal niet zo braaf, netjes en geordend is, als mensen vaak denken. Mijn (privé) werkkamer is een georganiseerde bende, van yoga schiet ik in de vlekken en van mediteren word ik gek.

Ik omschrijf mijzelf als een dromer. Creatief. Gek op schilderen en tekenen, al doe ik het te weinig. Koken doe ik wel regelmatig, maar ik bak geen taart. Ik ben van het type “snufje hier, kloddertje daar”. Dat werkt bij taart toch minder goed.

Maar geen zorgen, ik ben óók die gestructureerde wetenschapper en docent. Die tegenstrijdigheid vind ik leuk. Ik werk wel met plannen, maar ze zijn niet vastomlijnd. Wat dat voor jou betekent? Dat we pas tijdens het proces bepalen wat bij jou de meeste aandacht nodig heeft: slaap, voeding of iets anders.

Naast wetenschapper ben ik ook ervaringsdeskundige. Dat ik alles weet van het vrouwenlichaam, hormonen en de overgang, betekent niet dat ik zelf de dans ontspring – was het maar zo’n feest. Ook ik sta regelmatig oog in oog met klachten die te maken hebben met deze overgangsfase. Geen gezellig onderwerp, maar wel belangrijk om samen over te praten.

Door mijn kennis en ervaring weet ik hoe ik de klachten verminder en zo veel mogelijk voorkom. Wat wel en niet werkt is voor ieder persoon en elk lichaam anders. Gelukkig is dat prima te leren.

Ik leer jou hoe je lichaam werkt, wat er op dit moment in jouw lijf en hoofd gebeurt, en welke gewoontes helpen om de balans te herstellen en de klachten de baas te worden.